Kaya tuzu kavramı tuz ifadesinin kapsamı içerisindedir. Bu nedenle tuz ile ilgili yapılan açıklamalar kaya tuzuna bakış açısını doğal olarak etkilemektedir. Tuz lambası ise kaya tuzundan yapıldığı için elbette ki kaya tuzu ile ilgili açıklamalar ya da etkinliklerde tuz lambasına karşı bakış açısını etkileyebilmektedir. İşte tam bu konuyla ilgili ‘’Dünya tuza dikkat haftası’’ konusunu ele alacağız. Dikkat ederseniz ‘’Dünya rafine tuza dikkat haftası’’, ‘’dünya deniz tuzuna dikkat haftası’’, ‘’ dünya göl tuzuna dikkat haftası’’ gibi tuz kapsamı içerisinde yer alan tuz çeşitleri ayrı ayrı ele alınmıyor.Tüm tuzları topyekün kapsayacak şekilde ‘’Dünya tuza dikkat haftası’’ şeklinde bir ifade kullanılmaktadır. Öncelikle bir konuya açıklık getirmekte fayda olduğu kanısındayız. Dünya tuza dikkat haftası etkinliği kapsamında tuz ifadesinin kapsamının geniş olduğunu biliyoruz ama acaba bu etkinlik adı altında konuşanlar, çeşitli kaynaklarda yapmış olduğu araştırmaları yayınlayan kişiler genel olarak tüm tuzları mı vurgulamaya çalışmaktadır yoksa belirli tuzlara mı vurgu yapmak istemektedir?
Bu konuda neyazıkki yapılan tüm açıklamalarda çelişkiler olduğunu söyleyebiliriz. Birkısım açıklama yapanlar tüm tuzların zararlı olduğunu ya da faydasız olduğunu ileri sürerek genelleyici bir yaklaşımı benimsemekteyken bazı kaynaklar ise rafine tuzları vurgulamaktadır. Bu konuda bazı örnekleri sizinle başlık başlık paylaşmanın faydalı olduğunu düşünüyoruz.
T.C Sağlık Bakanlığı:
Sağlık bakanlığı ilk olarak 2011 yılından itibaren ‘’Türkiye Aşırı Tuz Tüketiminin Azaltılması Programı’’ yürüttüğünü ifade ederken asıl amacın aşırı tuz tüketiminin doğuracağı olumsuz etkilere değinilmesi olduğunu belirtmiştir. Bu nedenle bu amacı gerçekleştirmek adına Sağlık Bakanlığı bu tarz etkinliklere katıldığını açıklamaktadır.
Sağlık Bakanlığının bu açıklamalarından yola çıkarak tüm tuzlara dönük vurgu yapılabildiği yani kaya tuzu, deniz tuzu gibi herhangi bir ayrım yapılmaksızın bütün tuz çeşitlerini kapsadığı sonucuna varabiliriz. Ancak yine Sağlık Bakanlığına bağlı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu, Artvin Halk Sağlığı Müdürlüğü Tuzun %60’ının klor, %40’ının ise sodyumdan oluştuğunu açıklamaktadır. Bu ifadeden yola çıkarak rafine edilen tuzlardan bahsedildiği sonucuna ulaşabiliriz. Çünkü ‘’Kuzey Anadolu Kalkınma Ajansı’’ tarafından yayınlanan Çankırı tuz Çalıştayı Raporuna göre rafine edilmeyen kaya tuzu sadece klor ya da sodyum içermemekte insan vücudu için ihtiyaç duyulan pek çok minerali ya da elementi de içermektedir. Dolayısıyla tuzun %60 klor ya da %40 sodyumdan oluşması yani %100 ‘ünün sadece iki elementten oluştuğunun ifade edilmesi rafine tuzlardan bahsedilmek istendiği sonucunu çıkarabilmektedir. Çünkü rafine edilmeyen kaya tuzunda 80 küsür element olduğu yönünde yapılan araştırma ve açıklamaların sayısı azımsanamayacak kadar fazladır.
Öte yandan dünya tuza dikkat haftasında tuz üzerine çeşitli uzman ve açıklama yapan kişilerin söylemlerini değerlendirdiğimizde bir kısmının tüm tuzları kapsayacak şekilde sofra tuzu tüketiminin 5 gramın altında olması gerektiğini ülkemizde bu tüketimin neredeyse bu miktarın günlük üç kat fazla olduğuna ilişkin açıklamalar yapmaktadır. Diğer açıklama yapan kişilerin ifadelerine baktığımızda rafine tuza vurgu yaptığı doğal kaya tuzu, doğal deniz tuzu gibi diğer tuzları ifade etmediğini söyleyebiliriz.
Çankırı tuz lambası ekibi, Sağlık Bakanlığı, Dünya Sağlık Örgütü, Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği, tüm tuzlar, ya da Çankırı kaya tuzu, himalaya kaya tuzu, deniz tuzu gibi ile ilgili doktorların, öğretim üyelerinin ya da diğer tüm kişilerin açıklamalarını dikkatle takip etmektedir.
Çankırı tuz lamba sitesi uygun bulmadığı ya da güvenmediği hiçbir tuzu satmamaktadır. Sözgelimi Çankırı tuz lambası çalışanları başından beri rafine edilmiş yani yani çeşitli kimyasal süreçlerden geçerek içerisinde siyanür yani E-536 ve aliminyum barındıran rafine tuzları satmamaktadır bundan sonra da satmayacaktır. Ancak tuz ile ilgili yapılan açıklamaların bir kısmı bizi tatmin etmese de biz kesinlikle objektifliğimizi korumak adına tarafçı bir üslup benimsemeyeceğiz. Tuz ile ilgili yapılan hiçbir açıklamayı kesinlikle bugüne kadar olduğu gibi dışlamayacağız ya da ötekileştirmeyeceğiz. Bu açıklamaları çok hassas bir şekilde takip etmeye devam edeceğiz. Çankırı tuz lambaları, ifadeleri ifadelerin yanlış anlaşılmaması adına Dünya tuza dikkat haftası ya da tuz ile ilgili diğer ifade ve etkinliklerde özellikle hangi tuzdan bahsedildiğinin açık bir şekilde belirtilmesi gerektiğini faydalı bulmaktadır. Bununla birlikte Çankırı tuz lamba, tıp sektörünün değil tuz sektörünün bir parçası olduğu için uzmanlık gerektiren ya da belirli bir araştırma sonucundan geçilerek açıklanması gereken sağlık ile ilgili konularda açıklama yapmayı doğru bulmamaktadır. Fakat Çankırı tuz lambası, '' önce sağlık sonra ticari amaç ekseni'' ilkesi doğrultusunda uzman bilgileriyle sürekli olarak kendisini güncellemektedir. Özellikle Google 'da yer alan Dünya tuza dikkat haftası ya da tuzla ilgili çeşitli etkinliklerde yapılan uzman görüşleri yakın takibimiz altındadır.
Kaya tuzu ya da tuzların tamamı hakkında yapılan açıklamaların bir bölümü olumlu bir bölümü olumsuz yönde olduğu için kaya tuzu talebi küçük bir dalgalanma süreci yaşamış olsa da bu etkinlikten sonra ki zamanlarda kaya tuzu talebi ya da kaya tuzundan üretilen tuz lambası talebinin artan ya da azalan oranda değişiklik yaşadığını söyleyememekteyiz.
Bir önceki blog yazımız olan '' Yrd.Doç.Dr. Yavuz Dizdar'ın Kaya Tuzu ile ilgili Açıklamaları '' başlıklı yazıda tıp dünyasında önemli yeri olan ve çeşitli platformda pek çok sağlık konusunda açıklamalar yapan Yrd.Doç.Dr. Yavuz Dizdar'ın kaya tuzu ile ilgili açıklamalarına yer verilmiştir. Bu açıklamalarda Dr. Yavuz Dizdar'ın tuzun kısıtlanması, doğal kaya tuzu, günlük tuz miktarı, hazır gıdaların tuz içermesi konusu özellikle vurgulanmıştır. Ayrıca Dr. Yavuz Dizdar'ın yanlış bilgilendirme yapmamak için kaya tuzu ile ilgili yer alan açıklamalarla ilgili teyiti de alınmıştır.
1 Yorum
Aydın BİLGİN 2018-11-26 Yanıt
konuyla ilgili Yücel AYDEMİR in (yaşamın gizemi su ve tuz) kitabını mutlaka okumanızı tavsiye ediyorum ...