Kaya Tuzu Öyküsü

Kristal Kaya Tuzu Öyküsü

Kristal Kaya tuzu ya da genel ifadesiyle tuz, hayat için gerekli temel besin maddelerinden vücudumuzu oluşturan iki temel elementten biridir. Günümüzde hayatımıza yön veren uzmanlar tarafından günah keçisi ilan edilen tuz, birçok hastalığın kaynağı olarak gösteriliyor. Tuzsuz bir yaşam sürdürülemez söyleminden tuzdan uzak durun uyarılarına nasıl gelindi?

Üretim tarihi milattan önce 6000 yılına kadar dayanan tuzun geçmişten günümüze tüm öyküsü aşağıda ki gibidir:

Çankırı şehir merkezine yaklaşık 20 km uzaklıkta olan bundan 256 milyon sene öncesinde dünyanın 3. oluşum zamanında Türkiye eski bir iç deniz. Bu iç denizin çökmesi sonucunda tuz tabakası oluşuyor. Ve bu tuz tabakası çok eski tarihlere dayanılarak bir üretim gerçekleştiriliyor. Milattan önce 3000 yaklaşık 5000 yıl öncesinde Hititlerden beri tuz üretimi gerçekleştirilmektedir Çankırı'da. Kademe kademe her medeniyet Çankırı kaya tuzu mağarasından tuz üretimi gerçekleştirmiştir.

İnsanlık tarihine şöyle bir göz attığımızda insanoğlunun yaşamının tuzla nasıl kesişmiş olduğunu görebiliyoruz. Mahatma Gandi'nin haksız tuz vergisine dayanan pasif direnişi Hindistan'ı bağımsızlığına kavuşturmuş.

Tuz şehri anlamına gelen Salzburg klasik müziğin en önemli eserlerinden Mozart'ı dünyaya hediye etmiş.

Çankırı yerleşkesinde yaşamış olan Hititler olsun, Osmanlı fecri idaresi olsun, en son tekel dönemde kaya tuzu üretimi yapılmakta. Çankırı dünyanın en büyük kaya tuzu rezervlerinden birisidir. Rezerv itibariyle günde yaklaşık 1500 tonluk bir tuz üretimi gerçekleştirilmektedir.

Kaya tuzu üretimi, doğal kristal kaya tuzu mağarasından patlatma denilen yöntemlerle çıkarılarak sağlanmaktadır. Yaklaşık yüzde 70'lik kısmını delme patlatmayla yüzde 30'luk kısmı da tamamen mekanik enkaz ile yapılmaktadır.

Kaya tuzunun antibakteriyel ve antimikrobiyal özelliğe sahip olduğu bilimsel araştırmalarla kanıtlanmış durumda. Birçok hastalığa şifa olduğu uzmanlar tarafından işaret ediliyor. Çankırı'da bulunan kaya tuzu madeninin sağlık turizmine kazandırılması konusundaki çalışmalar hızlandırılmış.

Doğal kristal kaya tuzu mağarasında eskiden kamyonlar yokmuş tuz nakliyesinde eşek ve at arabaları kullanılmış. Mesela Çankırı doğal kristal kaya tuzu mağarasında hali hazırda sergilenmekte olan ve Çankırı Valiliğinden bu konuda çalışması halen devam etmekte olan bir turizm çalışması mevcut. Bir eşek fosili var kaya tuzu mağarasında ve 200 yıllık olduğunu söylenmektedir ve çürümeden duruyor. Kaya tuzunun bulunduğu ortam antibakteriyel bir ortam ve yasam tarzı steril o yüzden herhangi bir çürüme olmuyor bakteri ve mikrop olmadığı için.

Bir önceki yazımız olan '' Tuz lambası niçin ve nasıl temizlenir'' başlıklı yazı da tuz lambalarının niçin temizlenmesi gerektiği nedenleri ile açıklanmıştır ve tuz lambasının nasıl temizlenmesi gerektiğinden bahsedilirken kaya tuzu lambası temizlenirken dikkat edilmesi gereken bazı noktalara dikkat çekilmiştir.